Szedłem po chodniku uważając, aby nie nadepnąć na spojenie
płyt. Podobno, kiedy się nie uważało i chodziło byle jak, można było popaść w
straszne kłopoty. Jakie nigdy się nie dowiedziałem, ale na wszelki wypadek…
Mama dała mi jak zwykle w poniedziałek trzy monety, abym
poszedł do piekarni po chleb. Lubiłem tam chodzić. Zimą było pachnąco i ciepło.
Latem tylko pachnąco, bo ciepło było i tak.
Mama nazwała mnie „Chlebnik”, brata „Sprzątnik podwórkowy” a
Julcię „Kuchenną księżniczką”. Każdy miał swoje zadanie do wykonania. A mama
była ostra. Niby miła, jak byłem grzeczny, ale jak coś zbroiłem potrafiła
nieźle przyłożyć.
Tato siedział zawsze przy stole i na coś czekał. Albo na
obiad, albo na gazetę. Pracował jako murarz i miał bardzo zniszczone dłonie.
Gdzieniegdzie były pomarańczowe od cegły. Nie dało się tego zmyć. Rzadko coś
mówił. Chyba mama w tym go wyręczała. Całe dnie coś mówiła albo śpiewała.
Czasem wrzeszczała na nas, wołając nas na obiad, albo do spania.
Ja raz w tygodniu szedłem do piekarza, który nazywał się
Kusek, ale my nazwaliśmy go Klusek, bo był gruby i biały. Chyba nigdy się nie
opalał. Nie miał nawet ławeczki przed domem jak u innych. Ciągle pewnie
zagniatał ciasto, mieszał, piekł i wszędzie miał rozsypaną mąkę.
No więc szedłem, czasem podskakując z radości, bo było ładnie,
kwitły jabłonie, wreszcie gdzieś odleciały te wstrętne kraczące gawrony,
których troszeczkę się bałem.
Drzwi piekarni były zielone. Klamka mosiężna, jak w domu. Nad
drzwiami przybito wielki szyld. Niebieski z białymi literami - „Piekarnia
Kuska”. Każdy kamienny schodek miał wydeptany dołek po środku.
- Hej, Jędruś! Ależ ty jesteś punktualny! – powiedział Kusek,
wycierając białe ręce w biały, długi fartuch. – No i jak tam? We wrześniu
idziesz do szkoły? Ależ ten czas zleciał!
Pamiętam jak twoja mama nosiła cię w
chuście, kiedy przychodziła po chleb. A teraz ma pomocnika! Duży chłopiec z
ciebie.
Wcale nie czułem się duży. Mój o rok starszy brat, to był
wielgus. Chyba wdał się w tatę, a ja w mamę. Jego buty za małe dla niego,
ciągle jeszcze były za duże dla mnie.
Położyłem na ladzie monety, ciepłe od ściskania w ręce, i
zajrzałem do kosza pełnego wielkich bochnów chleba. Podobno w mieście były
takie małe, białe, które pleśniały po trzech dniach.
Te, wielkie, prawie jak moja ręka, były brązowe, chrupiące i
wytrzymywały tydzień, do ostatniej kromki. Dlatego następne dwa kupowałem
zawsze w poniedziałek.
Lubiliśmy bawić się na podwórku z namoczoną wodą i posypaną
cukrem kromką chleba. To było pyszne, a jeszcze pyszniejsze kiedy kromkę
posmarowało się gęstą śmietaną i posypało cukrem. Niebo w gębie!
Kusek podawał mi pod pachy po jednym bochnie i zawsze życzył
dobrej drogi do domu. Były dość ciężkie, więc nie szedłem już tak lekko. Nawet
nie chciało mi się uważać na spojenia płyt.
Miałem jeszcze miesiąc do pójścia do szkoły. Trzeba było się
zająć moją wyprawką. Dostałem nawet nowe trampki. W plecaku czekały zeszyty, ołówki
i kolorowe sześć kredek. Te podobały mi się najbardziej.
W trzeci poniedziałek sierpnia, jak zwykle, wybrałem się po
chleb, ściskając w ręce trzy monety. Jeszcze tylko raz i potem chyba mama
będzie przychodzić po chleb, bo ja będę w szkole. Szkoda, bo lubiłem tu
przychodzić.
I znów: wydeptane schodki, klamka, zapach ciepłego chleba, który działał tak cudnie. Zaraz
chciało się jeść.
Za ladą nikogo nie było. Położyłem więc monety, jak zwykle na
ladzie. Obok stał ten sam kosz z wikliny, ale był pusty. Pomyślałem, że Klusek
pewnie spóźnił się z chlebem i działa teraz przy piecu. Czekałem więc
cierpliwie. Było cicho. Zbyt cicho. Skoro był przy piecu, musiał przecież
szurać wielką drewnianą łopatą wyciągając chleb, albo hałasować w inny sposób.
Postanowiłem zajrzeć na zaplecze.
W pierwszej chwili, pomyślałem, że Klusek śpi. A to leń!
Zamiast wyciągać chleb śpi sobie w miękkiej rozsypanej na podłodze mące!
Ale zaraz… jak to śpi? Zawsze stał za ladą. Podszedłem troszkę
bliżej. Nie spał. Miał otwarte oczy i dziwną twarz.
Jakby stężał w jakimś grymasie bólu. Te otwarte oczy, nie
mrugały i były matowe, a skóra miała odcień popiołu z pieca. Nie rozumiałem z
początku, co się stało.
Ale po chwili przypomniała mi się ciotka Klara, której ciało
przed pogrzebem przechowywano w domu. Klusek był podobny, a ciotka przecież nie
żyła! To Klusek też umarł!
Biegłem do domu nie dotykając prawie chodnika. Musiałem
powiedzieć wszystkim, że to już koniec. Klusek nie żyje i chleba już nie
będzie!
Rzeczywiście wypiek chleba się skończył. Po tygodniu całe
miasteczko uczestniczyło w pogrzebie Kuska Kluska. Brat, Julka i ja baliśmy
się, że będą nam dostarczać spleśniały, miejski chleb bez smaku i chrupkości.
To tak, jakby skończył się jakiś okres w naszym życiu.
Żona Kuska już nie miała ochoty prowadzić piekarni. Pracować
nocą aby w dzień, od rana pachnący chleb witał ludzi. Piec wygasł. Drzwi z
mosiężną klamką zostały zamknięte.
Trzy razy w tygodniu, po szkole, musiałem czekać na drodze, aż
przyjedzie miejska furgonetka z pieczywem. Płaciłem banknotem, który dawała mi
mama. Chowałem resztę do kieszeni i wracałem do domu, z chlebem w plecaku.
Bardzo brakowało mi Kluska i smaku tamtego, świeżego bochna.
Tak, to był dzień, w którym miałem czekać na furgonetkę.
Wyszedłem z Piotrkiem ze szkoły, a on mi zaproponował pójście na papierocha do
altanki Krzysia.
Nigdy nie próbowałem palić, ale byłem ciekawy. Do przyjazdu
pieczywa miałem jeszcze godzinę, więc pobiegłem za Piotrkiem zobaczyć jak to
się pali papierosy.
Ażurowa altanka, porośnięta winoroślą, buchała otworami dymem
z papierosów. Chyba z siedmiu chłopaków kopciło i dmuchało dymem. Nie wszyscy
się zaciągali, ale doskonale sprawdzali się w roli komina buchającego dymem.
Ktoś z zewnątrz, gdyby zobaczył dymiącą altankę, pewnie wezwałby straż pożarną.
Nie miałem odwagi zapalić, ale ubaw mieliśmy po pachy, kiedy
Zenek zrzygał się na podłogę. Było wesoło i grzesznie. Czas nieubłaganie sobie
płynął, i w pewnej chwili zdałem sobie sprawę, że to już po furgonetce, po
chlebie i matka mnie zabije, bo w domu już nie było ani kromki. No cóż!
Wracałem, czekając na najgorsze.
Mamy jeszcze nie było. Julka siedziała przy stole rysując
jakieś babskie obrazki. Ojciec jeszcze nie wrócił z pracy, a Bartek poszedł
gdzieś sobie.
Postawiłem plecak na podłodze i wtedy spojrzałem na stół. Na
białej lnianej serwecie, w pięknym koszyku leżały dwa wielkie bochny pachnącego
chleba.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz